Wyobraźcie sobie taki scenariusz:

Wstajesz rano o 7. Budzik nie zadzwonił, więc jesteś do tyłu o jakieś pół godziny. Nie masz już czasu aby zjeść śniadanie, już nie wspominając o wypiciu kawy rano. Zasuwasz zziajana do samochodu i pędzisz do roboty. Kiedy przychodzisz do biura jest już po 8, czyli grubo po czasie. Siadasz zmęczona na swoim fotelu i postanawiasz napić się kawy aby się ‘obudzić’. Jest 9 rano i pijesz swoją ulubioną pierwszą kawkę. Efekt w postaci pseudo pobudzenia (gdyż kawa tak naprawdę nas osłabia), odczuwasz przez jeszcze około godzinkę, może dwie. Nadal zasypiasz przed kompem więc serwujesz sobie kolejną kawkę. Koleżanka, która siedzi obok Ciebie jest ‘sfiksowana’ na temat zdrowego odżywiania i wszystkiego co zaczyna się na słowo ‘zdrowe’. Więc z troski pyta się Ciebie ile kaw już wypiłaś. I tutaj mamy dylemat, bo są dwie opcje odpowiedzi, a w tłumaczeniu na język polski mamy dokładnie ten sam wynik, czyli:

 

A: I drank one. (wypiłam jedną)

B: I have drunk one. (wypiłam jedną)

 

To skąd wiedzieć jaką opcję wybrać, skoro w obydwu tłumaczeniach mamy po prostu ten sam czas przeszły?

 

W jakiej sytuacji wybierzemy opcję A

 

Wtedy kiedy jest już po godzinie 12. Dlaczego to jest ważne? A mianowicie dlatego, że jeśli wybierzecie opcję A, to oznacza, że już więcej kaw dzisiaj rano nie wypijecie, bo poranek minął wraz z wybiciem godziny 12. Czyli poranek się zakończył. A więc wpływu na to ile kaw wypiliście danego poranka już nie macie. Co oznacza definitywną przeszłość. I to jest to co nazywam odrębnym czasem przeszłym, czyli czasem Past Simple.

 

Jeżeli natomiast wybierzecie opcję B

 

Oznacza to, że poranek nadal trwa, a wy zostawiacie sobie otwartą furtkę, aby wypić jeszcze jedną, albo dwie lub nawet trzy kawy, dlatego że poranek się jeszcze nie zakończył. I tutaj mamy to, co obejmuje przeszłość (wypicie jednej kawy), teraźniejszość (zasypianie przed kompem), i przyszłość (potencjalne wypicie następnych kaw-do godziny 12!).

 

Moglibyście użyć również wersji B

 

W sytuacji kiedy jest już po godzinie 12. Jeśli nie chcecie ograbić się z szansy na kolejną kawę danego dnia, musicie sprecyzować inaczej czas. Czyli na przykład dodalibyście słowo ‘today’.

 

 

Tutaj poranek być może się zakończył, ale dzień jeszcze NIE! A więc możecie sobie wypić i nawet 10 kaw więcej danego dnia jeśli tylko chcecie się odwodnić i osłabić. The choice is yours!

 

Podany powyżej przykład to tylko jedna z różnic pomiędzy czasem Past Simple a Present Perfect Simple.

 

Kolejna różnica i kolejny przykład:

 

Oba czasy mogą mówić o doświadczeniach życiowych. Ale jest znacząca różnica pomiędzy następującymi zdaniami:

 

I went to Paris last year. (W zeszłym roku pojechałam do Paryża)

I’ve been to Paris. (Byłam w Paryżu)

 

Na czym polega różnica? Na tym, że w pierwszym przykładzie precyzujecie kiedy dokładnie byliście w Paryżu.

W drugim zdaniu informujecie rozmówcę tylko o tym, że tam byliście, ale rozmówca nadal nie wie kiedy to było. Może wam zadać potem pytania szczegółowe (When? How? What? etc), które skonstruuje już w czasie Past Simple, bo będzie chciał wiedzieć więcej konkretów na temat waszej podróży do Paryża.

 

Na przykład:

 

A: Have you ever been to Paris? (pytanie ogólne, o czyjeś doświadczenie)

B: Yes, I have.

A: When did you go there? (chcemy wiedzieć kiedy dokładnie)

B: I went there last holiday. (precyzujemy czas)

A: Did you enjoy it? (kolejne pytanie o podróż już sprecyzowaną w czasie-last holiday)

B: Yes, it was great!

A: What did you do there?

B: I visited the Eiffle Tower.

I tak dalej, i tak dalej…

 

Kolejna różnica, moja ulubiona, wasza niekoniecznie:

Czas idealny mówi też o tym, że coś się zaczęło w przeszłości i trwa nadal.

Wróćmy na chwilę do sytuacji z kawką. Pijecie już trzecią kawkę, nic wam to nie pomaga, ziewacie tak, że można wszystkie muchy połknąć i mówicie:

 

I’ve been sleepy all day.

 

Dlaczego nie powiecie I was sleepy all day? Dlatego, że wy nadal jesteście śpiący. Trzecia kawa wam niestety nic nie dała. Więc jeśli nadal jesteście w tym stanie marazmu, to użyjecie czasu Present Perfect.

Jeśli natomiast powiecie I was sleepy all day, to oznacza, że już śpiący nie jesteście. Być może jesteście już nawet i na imprezie u przyjaciół, i wcale nie wyglądacie ani nie czujecie się śpiący.

Następnym przykładem na coś co zaczęło się w przeszłości i trwa nadal będzie sytuacja z wykonywaną pracą. Taki typowy, ładnie i klarowanie pokazujący różnicę między tymi czasami przykład.

 

I have worked as a teacher for over 15 years.

I worked as a teacher for over 15 years.

 

Jeśli wybierzecie opcję pierwszą to znaczy, że nadal pracujecie jako nauczyciel.

Jeśli wybierzecie opcję drugą, to znaczy, że karierę nauczyciela skończyliście i prawdopodobnie wykonujecie już zupełnie inną pracę.

Łatwe? 🙂

Jak myślicie, jaka jest różnica pomiędzy tymi dwoma zdaniami? W jakiej sytuacji byście powiedzieli:

 

Hmmm….

A więc….

Jeśli powiecie I ran 5km today, to już najprawdopodobniej siedzicie sobie w piżamie i pijecie lampkę ulubionego wina.

Jeśli powiecie I’ve run 5km today, to najprawdopodobniej macie jeszcze buty do biegania na stopach i wyłączacie stoper który liczył wam czas.

Rozumiecie?

 

Podsumowując:

 

Oba czasy mówią o czynnościach dokonanych. Z tym, że czas Past Simple nie ma nic związanego z teraźniejszością, na którą nie mamy już wpływu i zamyka nam furtkę.

Z kolei czas Present Perfect Simple bezpośrednio dotyka teraźniejszości i pozostawia nam tą furtkę otwartą.

 

Pytania pomocnicze:

 

Jeśli nadal nie jesteś pewny, którego czasu użyć, to bardzo pomocnym mogą okazać się dwa pytania:

• Czy mam sprecyzowany dokładnie czas kiedy coś się wydarzyło?

Tak=Past Simple;

Nie=Present Perfect Simple.

• Czy mogę jeszcze coś zmienić?

Nie=Past Simple.

Tak=Present Perfect Simple.

To tak w skrócie, jako dodatkowa pomoc.

Mam nadzieję, że teraz rozróżnienie czasu Past Simple od Present Perfect Simple jak sama nazwa czasów wskazuje, będzie łatwe.

 

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej,  poćwiczyć oba czasy w rozmowie i nabrać więcej pewności to serdecznie zapraszam na zajęcia w Językoterapii. A tymczasem, poniżej znajdziesz 5 zdań do przetłumaczenia. Jeśli chcesz się sprawdzić, przeanalizuj je, przetłumacz i wyślij mi na adres mailowy biuro@jezykoterapia.pl.

Nie widziałam jej dzisiaj w pracy.

Była tutaj 5 minut temu. Musieliście się minąć.

Nie rozmawiałam z nią odkąd mnie obraziła na tamtej imprezie.

Pracuję nad tym projektem już  3 miesiące i nadal nie znalazłam odpowiedniego rozwiązania.

Widziałaś kiedyś taki piękny widok?